در سده اخیر، کما بیش بین ایران و غرب چالشی فرهنگی وجود داشته است و پس از انقلاب اسلامی این مسأله در قالب نوعی غیریت سازی، به وضوح، زمینه‌ساز نوعی تنش گفتمانی بوده است؛ به نحوی که در امتداد این چالش، در درون ایران نیز «گفتمان سکولار» در برابر «گفتمان اسلامی» قرار گرفته است.
🔦 متأثر از این تقابل، عرصه هنر و به ویژه سینما نیز شاهد صف‌آرایی دو گفتمان فوق بوده است. تفکر تک خطی رویکرد سکولار به جهان، زمینه‌ساز شکل گیری گفتمان روشن فکری در امتداد جریان فیلم فارسی می‌شود. این گفتمان با توجه به مبانی جهان سکولار، تلاش دارد تعریف و عناصر جدیدی را ارائه کند.
🔦 در این مقاله تلاش می‌شود عناصر مرکزی و پیرامونی سینمای روشن فکری، تبیین شود. سپس با روش جدید «نشانه شناسی گفتمانی» که تلفیقی از روش تحلیل گفتمان فرکلاف و روش نشانه شناسی است. به تحلیل فیلم سینمایی خانه‌ای روی آب که نماینده‌ای مناسب برای گفتمان سینمای روشن فکری است پرداخته شود.
🔦 طبق یافته‌های این تحقیق، عنصر مرکزی این گفتمان، اصالت دادن به غرب است و عناصر پیرامونی آن، شامل اصالت فرم، سیاه نمایی و ناامیدی، سوبژکتویسم، عدم توجه به احساسات فطری مخاطب نگاه کارکردی به دین، عدم توجه به مذهب و نسبی‌گرایی می‌باشد.
